بافر (Buffer Solution) ) محلول آبی است که PH آن پایدار بوده و از یک اسید ضعیف و باز مزدوج یا به اصطلاح نمک آن تشکیل می شود . بافر در واقع به عنوان تثبیت PH به کار می رود، که در این محلول اضافه شدن مقدار جزئی اسید یا باز تغییری در pH ایجاد نمی کند.
توانایی یک محلول برای مقاومت در برابر تغییرات PH را ظرفیت یک بافر می گویند ، که با علامت βنشان داده می شود .
بافرها به طور کلی، به دو دسته ی بازی و اسیدی تقسیم می شوند .
بافر اسیدی : محلول هایی با pH زیر 7 است که حاوی اسید ضعیف و یکی از نمکهای آن است.
برای مثال، یک محلول بافری تشکیل شده از غلظت های برابری از اسید استیک و استات سدیم، PH=4.74 دارند .
بافر بازی ( بافر قلیایی ) : محلول هایی با pH بالاتر از 7 که حاوی یک باز ضعیف به همراه یکی از نمکهای آن هستند.
برای مثال : محلول آبی هیدروکسید آمونیوم و کلرید آمونیوم PH=9.25 دارند .
کاربرد محلول های بافری :
تخمیر
رنگرزی پارچه
تحلیل و آنالیز شیمیایی
نساجی
در فرآیند آبکاری
در ترکیب بسیار از مواد شوینده و محصولات آرایشی ، بهداشتی
در تهیه مواد عکاسی
برای انجام انواع آزمایشهای شیمی و زیستشناسی
برای کالیبراسیون pH مترها
تهیه مواد نگهدارنده مورد نیاز در صنایع غذایی
نمونه ای از بافر های رایج و مورد استفاده :
اسید استیک و باز مزدوج : در مطالعات بیوشیمیایی آنزیم ها مورد استفاده قرار می گیرد .
اسید فرمیک و باز مزدوج : با خواص ضد باکتریایی مانع از رشد میکروارگانیسم ها می شود .
پپریدین و اسید مزدوج : قابلیت استفاده در سنتز قارچ کش ها، علف کش ها و ضد عفونی کننده ها به صورت صنعتی
آمونیاک و اسید مزدوج : برای کالیبراسیون pH متر و حفظ پایداری اشکال مختلف دوز
متیل آمین و اسید مزدوج : حفظ تعادل PH برخی از معرف های آلی
روش تهیه محلول های بافری :
برای تهیه ی محلول های بافری روش های مختلفی وجود دارد که از هر کدام از این روش ها می توانیم به محلول هایی با PH دقیق مورد نظرمان دسترسی پیدا کنیم .
روش اول : برای دستیابی به یک ترکیب از اسید و باز مزدوج ، ابتدا باید اسید مورد نظر را در ۶۰ درصد آب نسبت به حجم محلول بافر دلخواهتان حل کنید. هنگامی که اسیدیته محلول بدست آمده را با پی اچ متر اندازه گیری کنید. برای بالا بردن PH محلول تا حد مورد نظرتان می توانید از یک باز قوی مثل سدیم هیدروکسید ( سود ) استفاده کنید و در صورتی که بافر بازی است ، برای رسیدن به PH دلخواهتان از یک اسید قوی مثل اسید کلریدریک استفاده کنید. پس از آن که به اسیدیته مورد نظر دست یافتید ، می توانید محلول را تا حد لازم رقیق کرده تا به غلظت دلخواه خود برسید.
روش دوم : در این روش، ابتدا محلول را در دو شکل بازی و اسیدی آن تهیه میکنیم. ( توجه داشته باشید که در این روش حتما باید غلظت بافر در هر دوی آنها برابر باشد ). در نهایت و با بررسی های مستمر تغییرات pH آن دو محلول را با یکدیگر ترکیب کنید .
روش سوم : استفاده از معادله هندرسون-هاسلباخ است که مقدار دقیقباز و اسید مزدوج مورد نیاز را مشخص می کند.
شیوه نگهداری از بافر :
به دور از تابش مستقیم خورشید و در جای خشک و خنک
بافر
PH:7
برند : نوترون شیمی
حجم : 1L
بافر 7 از برند نوترون شیمی را می توانید از سایت رستار نیک آزما سپنتا ( اذران طب زمان ) تهیه کنید ، لازم به ذکر است که انواع بافرها از برند های دیگری همچون : مرک ، دکتر مجللی و ... نیز مشاهده کنید ، جهت خرید انواع بافر از سایت رستار نیک آزما سپنتا کلیک کنید .
نوترون شیمی